زبان ارمنی در سفر

یکی از نکات جالب و مزایای تور ارمنستان آشنایی با فرهنگ و تمدن مردم این کشور است. از جمله فرهنگ و زبان ارمنی که هر چه آشنایی بیشتری با آن داشته باشید در هنگام سفر به این کشور با استفاده از تورهای مسافرتی و سیاحتی و به خصوص دیدار از جاذبه های توریستی ارمنستان کمک بزرگی به شما می کند. 

معمولا بسیاری از توریست ها و گردشگران جوانی که برای نخستین بار به کشورهای دیگر سفر می کنند، علاقه مند هستند که تا حدودی زبان محلی و فرهنگ آن ملت را تا حدودی بیاموزند. نکته ای مهم و البته مثبت که نه تنها می تواند در بعضی موارد به شما در سفرهای خارجی کمک کند بلکه حتی موجب شادمانی و دلگرمی مردم کشور میزبان نیز خواهد شد. مسلما هیچ چیزی به اندازه دیدن توریست ها و جهانگردانی که علاقه مند به یادگیری و صحبت به زبان رسمی کشور میزبان باشند، برای مردم کشور میزبان جالب و خوشایند نیست. این نکته در واقع تا حدودی نشان دهنده علاقه و اهمیت دادن توریست ها به زبان مردم محلی آن کشور است. به ویژه در برخورد با افرادی محلی که به زبان های بین المللی مانند انگلیسی و یا فرانسه تسلط ندارند.

زبان ارمنی یکی از زبان هایی است که یادگیری آن هنگام سفر با تور ارمنستان می تواند کمک بزرگی به شما کند. مخصوصا اگر در ایروان و یا شهرهای دیگر ارمنستان احیانا گم شده اید، به دنبال آدرس خاصی هستید و یا قصد خرید در فروشگاه ها، بازارهای محلی (مانند بازار ورنیساژ ایروان و یا بازارهای محلی دیگر این شهر) و یا مراکز خرید ایروان دارید و ممکن است به فروشندگانی برخورد کنید که صرفا به زبان های ارمنی و روسی تسلط دارند. البته بیشتر آنها با مهربانی و خوشرویی با توریست ها و گردشگران خارجی برخورد می کنند ولی با این وجود داشتن کمی دانش زبان ارمنی در سفر به این کشور گاهی کمک بزرگی به شما در خرید و یا برقراری یک ارتباط دوستانه با اهالی این کشور زیبا می کند.

ریشه های زبان ارمنی:

همانطور که می دانید ارمنستان سرزمینی است تاریخی و کهن که در واقع قرنها بخشی از خاک کشورمان بوده تا اینکه بدست امپراطوری تزاری روسیه در حدود دو قرن پیش از ایران جدا شده. در زمان ایران باستان این سرزمین بخشی از امپراطوری های هخامنشی، اشکانی و ساسانی بوده ولی در زمان دو سلسله اخیر بارها بین ایران و روم شرقی (امپراطوری بیزانس) دست به دست شده. با این حال تقریبا می توان گفت که زبان ارمنی در اصل ریشه در زبان پهلوی اشکانی و ساسانی دارد. بعدها واژه ها و اصطلاحات زیادی از زبان های دیگر مانند روسی، گرجی و فرانسوی به زبان ارمنی وارد شده و این زبان دچار تحولات و دگرگونی های زیادی در طول قرن های اخیر شده است.

زبان ارمنی "هایرن" (به ارمنی: Հայերեն) امروزه زبان رسمی جمهوری ارمنستان است و البته توسط اقلیت های ارمنی در سراسر جهان از جمله ایران، گرجستان، لبنان، سوریه، عراق، ایالات متحده آمریکا، قبرس، مجارستان، رومانی، لهستان و ... به این زبان تکلم می شود. زبان ارمنی به عنوان یکی از زبان های هندواروپایی شناخته می شود و هنوز هم می توان در این زبان بسیاری از کلمات اصیل زبان پارسی را براحتی شناخت.

الفبای ارمنی نیز توسط یک روحانی ارمنی به نام "مسروب ماشتوتس" در اوایل قرن پنجم میلادی اختراع شد و تاکنون مورد استفاده قرار می گیرد. این الفبا امروزه الفبای رسمی کشور ارمنستان است و حروف آن شباهت زیادی به خط پهلوی (اشکانی و ساسانی) دارند. ابداع خط ارمنی چنان در تاریخ و فرهنگ ارمنستان تاثیرگذار بود که برخی از مورخان و پژوهشگران فرهنگ ارمنستان، تاریخ تحولات زبان و فرهنگ این کشور را به دوره قبل و بعد از اختراع این خط (در سال 404 میلادی) تقسیم بندی می کنند.

اوایل از این الفبا بیشتر جهت نوشتن کتاب مقدس و متون مذهبی استفاده می شد که امروزه هم می توانید در سفر با تور ارمنستان در برخی از کلیساها و یا موزه های این کشور آثار بجا مانده از آن دوران از جمله نسخه های کتب قدیمی و یا دست نوشته های روحانیون ارمنی آن زمان را از نزدیک مشاهده کنید.

شباهت زبان ارمنی و فارسی:

یکی از نکات جالبی که شاید هنگام سفر با تورهای ارمنستان با آن مواجه شوید شباهت برخی کلمات و واژه های دو زبان فارسی و ارمنی است. البته دلیل آن هم واضح است چرا که همانطور که توضیح دادیم، این زبان دارای ریشه های مشترک با زبان پهلوی (پارسی باستان) است.

در اینجا جهت آشنایی شما چند نمونه از واژه های مشترک و یا کاملا مشابه در این زبان ها می پردازیم:

البته کلمات زیاد دیگری نیز در زبان ارمنی وجود دارند که دارای ریشه های بسیار نزدیک و یا مشترک با زبان های ایران باستان هستند. علاوه بر این زبان ارمنی که امروزه در کشور ارمنستان به آن صحبت می شود، کلمات و واژه های بسیاری را از برخی زبان های را وام گرفته از جمله زبان های روسی و به خصوص فرانسوی که ممکن است در سفر به این کشور در صورتی که به هر یک از این زبان ها تسلط داشته باشید متوجه معنی برخی از کلمات این زبان زیبا و جالب شوید. از جمله کلمه "مرسی" که در زبان فارسی هم دقیقا به همان صورت تلفظ و بکار برده می شود. چرا که از قدیم بسیاری از ارامنه در فرانسه و کشورهای فرانسوی زبان دیگر زندگی می کردند و ارتباطات فرهنگی زیادی با این کشور داشتند. (برای نمونه هنرمند بزرگ فرانسوی "چارلز آزناور" که چندی پیش درگذشت اصلیت ارمنی داشت و نام او در اصل "شاهنور واقیناگ آزناوریان" بود)

علاوه بر این نکته جالب دیگر شباهت بسیاری از نامهای ارمنی و نامهای اصیل ایرانی است که برخی از آنها در شاهنامه و کتب ادبی قدیمی آمده است.

زبان ارمنی در سفر:

همانطور که گفتیم یکی از مزایای یادگیری زبان ارمنی در سفر با تور ارمنستان این است که می توانید با مردم این کشور ارتباط بیشتری برقرار و حتی ممکن است بتوانید با جوانان این کشور دوست شوید. به همین جهت در این بخش تعدادی از مکالمات و کلمات پرکاربرد زبان ارمنی را گردآوری و به شما آموزش می دهیم، با این امید که در سفر با تورهای ارمنستان بتوانید با مردم مهربان و خونگرم این کشور ارتباط بهتری برقرار کنید و از سفر خود به این کشور بیشتر لذت ببرید:

- سلام: "بارو"

- حالت چطوره؟ (دوستانه) : "وون سِس"

- حالتون چطوره؟ (رسمی) : "اینچ پِس اِس"

- خوبم: "لاوِم"

- متشکرم (رسمی) : "شنورهاکالوتیون"

- متشکرم (دوستانه) : "مرسی"

- متاسفم: "نِرِتِسک"

- من: "یِس"

- تو: "دو"

- او: "نا"

- ما: "مِنک"

- شما: "دوک"

- آنها: "نِرِنک"

- صبح بخیر: "باری لویس"

- شب بخیر: "باری گیشِر"

- بدرود: "وِغ جوین"

- ببخشید: "نِروغ"

- خداحافظ (رسمی) : "تسه تسوتیون"

- خداحافظ (دوستانه) : "هاجوق"

- بله: "آیو"

- خیر: "وَچ"

- باهات همدردی می کنم: "تساوِت تانِم"

- اسم من ... : "ایم آنونه ..."

- خیابان: "وُگهوتس"

- غذا: "چاش"

- اتوبوس: "آوتوبوس"

- فرودگاه: "اواداناواکایان"

- هواپیما: "اینک نایتر" و یا "اوداناو"  

- دریاچه: "لیچ"

- مغازه: "خانوت"

- قیمت آن چقدر است؟ "اینچ آرجه؟"

- اسم شما چیست؟: "اینچ اِدزِر آنون؟"

- خیلی خوب: "شات لاو"

- من ارمنی صحبت نمی کنم: "یِس چِم خوسوم هایرن"

در پایان چند نکته که شاید برای علاقه مندان به تور ارمنستان جالب باشند، این است که مردم این کشور آنقدر مهربان هستند که در برخورد با دوستان جدید و حتی افراد غریبه، ممکن است آنها را "اخبر" (Akhber) به معنای برادر خطاب کنند. برای مثال ممکن است در سفر به این کشور با جوانی از مردم این کشور آشنا شوید و پس از مدتی او شما را "اخبر جان" (برادر جان) خطاب کند. این نشان دهنده لطف و محبت مردم ارمنستان است.

همانند زبان فارسی که به جهت صمیمیت و ارتباط دوستانه می توان پس از گفتن نام افراد کلمه "جان" را اضافه کرد (مانند فرهاد جان، مهرداد جان و ...) در فرهنگ و زبان ارمنی نیز دقیقا به همین ترتیب عمل می کنند. (برای مثال می گویند: تامار جان، وارتان جان و ...)

نکته جالب دیگر این است که هنگام غافلگیر شدن و یا تعجب از یک اتفاق و یا برخورد درست مانند زبان فارسی از کلمه "وای" استفاده می کنند.    

امیدواریم با مطالعه نکات ذکر شده و یادگیری برخی از کلمات پرکاربرد زبان ارمنی در سفر با تور ارمنستان بدون هیچ مشکلی با مردم این کشور براحتی ارتباط برقرار کنید.